ضعف و خستگی، کشیدگی و درد عضلات، استفراغ و تهوع، پوست رنگ پریده و چسبناک، دمای طبیعی بدن، گرفتگی عضلات، سرگیجه، ضعف و غش، ادرار زرد تیره یا نارنجی، سردرد و اسهال را علائم نشان دهنده گرمازدگی است.
در صورتی که فردی این علامت‌ها را مشاهده کرد باید سریعاً خود را به جای خنک مانند زیر سایه درخت برساند و شروع به نوشیدن مایعات خنک کند و در صورت داشتن اسهال، ضعف و بی حالی به پزشک مراجعه کند.
خوراکی و نوشیدنی های گرما زدگی
متأسفانه بیشتر افراد به علت دیر مراجعه کردن به پزشک دچار عوارضی می‌شوند که مهم‌ترین آنها از بین رفتن کلیه‌هاست که در پی آن کاهش حجم ادرار ایجاد شده و در نهایت منجر به دیالیز میشود بنابراین درمان باید در همان دقایق اولیه انجام شود.
بدون شک با افزایش دمای هوا، نوع مواد غذایی مورد استفاده افراد نیز باید تا حدودی تغییر پیدا کند. برخی خوراکی‌ها هستند که سبب کاهش دمای بدن می‌شوند و خوردن آنها در فصل تابستان توصیه میشود. در ادامه به بررسی خوردنی های مفید برای جلوگیری از گرمازدگی می پردازیم.
1. میوه های مفید برای جلوگیری از گرمازدگی
برخی میوه‌ها از قبیل :
- گلابی
- خیار
- انگور
- طالبی
- هندوانه
این میوه ها سبب خنک ماندن بدن در فصل گرما هستند. این میوه‌ها سرشار از آنتی اکسیدان‌های ضروری هستند و علاوه بر آن، بخش قابل توجهی از آنها را آب تشکیل داده و مصرف آنها سبب میشود بدن در مواجهه با گرما، آب کافی داشته باشد.
مصرف لیمو ترش در فصل تابستان توصیه میشود. افراد می‌توانند لیمو ترش را با آب و کمی شکر مخلوط کرده و مصرف کنند. خوردن شربت آب لیمو به همراه نعنا به کم کردن دمای بدن در هنگام اوج گرفتن گرما کمک میکند.
2. رفع گرمازدگی با شربت شیرین ممنوع
در حالت عادی درجه حرارت بدن بین ۳۶ تا ۳۸ درجه است، گرمازدگی به حالتی گفته میشود که دمای بدن به مدت طولانی و به دلایل محیطی و استعداد فردی به بیش از ۴۰ درجه افزایش یابد. بهتر است افراد آب خنک حاوی یخ در قالب بطری با خود داشته باشند تا در صورت تشنگی یا مواجهه با گرما از آن استفاده کنند و اگر برای مدت مدیدی قرار است در گرما باشند، مقداری نمک یا آبلیمو در آب نوشیدنی خود بریزند. وجود قند در مایعات هم عاملی برای دفع آب بدن است، چرا که هضم قند نیاز به آب دارد، بنابراین مصرف نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه و شربت در این موارد توصیه نمی‌شود.
3. از قهوه و چای بپرهیزید
نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و چای ادرارآور است و سبب از دست دادن آب بدن میشود و خوردن آن در فصل تابستان توصیه نمی‌شود. کاهش مایعات در بدن سبب گرمازدگی میشود و ما همزمان با از دست دادن مایعات در بدن سدیم و املاح هم از دست می‌دهیم بنابراین نمی‌توانیم آب ساده را جایگزین کنیم و یکی از علت‌هایی که در فصل تابستان مردم مایل به خوردن مایعات شیرین مانند شربت بنوشند همین امر است.
4. شربت خاکشیر
گیاه دارویی خاکشیر تب بر و مسکن بوده و مصرف آن برای تسکین التهاب پوست و درمان کهیر توصیه میشود. گل و برگ خاکشیر برای رفع عوارض ناشی از کمبود ویتامین C موثر است، همچنین خاکشیر در درمان بیماری‌ها ی برونشیت، تب، عوارض سرخچه، سرخک و مخملک نیز بسیار مفید است.
درخصوص تاثیر دارویی خاکشیر در تقویت معده و افزایش اشتها، نیز باید گفت: روغن چرب دانه‌های خاکشیر دارای لینولئیک اسید، لینولینیک اولئیک اسید، اروسیک اسید و استئاریک اسید است و در اسانس آن نیز بنزیل، برونپیل و آلیل دی سولفید وجود دارد. خاکشیر به طور تقریبی در تمام مناطق زراعی و زمینهای بایر اطراف مزارع و نیز زمینهای آیش مشاهده میشود.
5. شربت زرشک برای درمان گرمازدگی
با استفاده از زرشک تازه به صورت شربت به عنوان تصفیه کننده خون، به یک نوشیدنی بسیار گوارا در تابستان دست یابید. البته مصرف مقدار زیاد زرشک و یا ریشه و ساقه و برگ آن برای زنان حامله مناسب نیست، زیرا رحم را تحریک میکند و ممکن است باعث سقط جنین شود.
مصرف زیاد این گیاه به مدت طولانی میتواند سبب ناراحتی معده و روده‌ها شود و جذب ویتامین‌های گروه B را در بدن مختل کند. عرق طبی زرشک که از تقطیر آب میوه زرشک به دست می‌آید، نیز خواص زیادی دارد از جمله کاهش کلسترول خون، کاهش قند خون، تقویت معده، رفع سوء هاضمه، درمان زخم معده و رماتیسم.
6. سکنجبین مناسب بری رفع گرمازدگی
سکنجبین شربت مناسبی برای فصل گرم است. پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها با روش تهیه این نوع شربت آشنایی کامل دارند، چراکه از قدیم و ندیم سکنجبین رفیق کاهو بوده و هر وقت که سفره‌ای از کاهو می‌گسترانند، سکنجبین نیز در کنارش بوده و هنوز هم ما ایرانی‌ها دوست داریم این دو را با هم مصرف کنیم.
7. آب طالبی و گرمازدگی در تابستان
مطالعات نشان داده است، مصرف یک لیوان آب طالبی در روز به میزان ۲۵ درصد احتمال بروز فشار خون را کاهش میدهد.
محققان برای آزمایش، مقداری از پلاکت‌های خون را گرفته با مقدار کمی عصاره یا آب طالبی شیرین مخلوط کرده و مشاهده کردند در طالبی عاملی وجود دارد که به شدت مانع از انباشته شدن غیرطبیعی پلاکت‌ها میشود و در نتیجه از انعقاد و لخته شدن خون در رگ‌ها (که عامل حمله‌های قلبی است) جلوگیری میشود.
طالبی را بدون شکر یا چیزهایی دیگر به طور ساده باید پیش از غذا خورد، کسانی که طالبی را با نمک و فلفل می‌خورند، هضم آن را آسان‌تر میکنند ولی در مقابل، خاصیت ملین آن را کم میکند.
8. درمان گرمازدگی با مصرف به‌لیمو
به‌لیمو موثر در گرمازدگی است . به لیمو بوته‌ای که برگ‌های آن خواص زیادی دارد. برگ‌های این گیاه دارای بویی همچون لیمو هستند. دمکرده به‌لیمو برای چربی‌سوزی بسیار موثر است. این نوشیدنی همچنین باعث تقویت عضلات و سیستم ایمنی بدن میشود و کاهش دهنده اضطراب است. برای تهیه این نوشیدنی به مقداری از برگ به‌لیمو، آب داغ با دمای ٨٠درجه اضافه کنید و پس از خنک‌شدن بنوشید. اگر دوست دارید نوشیدنی شما شیرین باشد، پس از افزودن آب داغ به آن مقداری عسل بیفزایید.
9. آب آلبالوی ترش برای ریشه کن کردن گرمازدگی
آب آلبالو یا دمنوش آلبالوی ترش علاوه بر رفع عطش و تشنگی، برای افرادی که فشارخون بالا دارند، بسیار مفید است. جالب است که بدانید هر چقدر نوشیدنی‌ها شیرین‌تر باشند، گرمی آنها بیشتر است. به همین دلیل توصیه میشود که آن را به صورت خام یا شربت کم‌شیرین استفاده کنید.
اگر می‌خواهید کمی آب آلبالوی‌تان را شیرین کنید، شربت سکنجبین به آن اضافه کنید. آلبالو همچنین برای رفع تهوع، اضطراب و تلخی دهان بسیار موثر است.
10. خاکشیر و تخم شربتی
خاکشیر را حتما به صورت یخ‌زده و با آبلیمو استفاده کنید، در غیراین صورت به جای رفع گرمازدگی باعث حالت تهوع در شما میشود. برای اینکه لازم نباشد مدام درگیر پاک‌کردن و خیساندن خاکشیر باشید، مقدار زیادی از آن را تهیه کرده و پس از شستن داخل قالب‌های یخ ریخته و روی آن مقداری آب بریزید.
به این ترتیب همیشه به خاکشیر تمیز و سرد دسترسی دارید. تخم شربتی از دانه‌های گیاه ریحان به دست می‌آید و بعد از ترکیب‌شدن با آب، به حالت ژله‌ای درآمده و آب را در خود جذب میکند که همین باعث رفع عطش و گرمازدگی میشود. از دیگر فواید تخم شربتی می‌توان به درمان عفونت، یبوست و موثر برای کم‌کردن وزن اشاره کرد.
11. شربت گلاب بری گرمازدگی
شربت گلاب یک نوشیدنی خوش‌طعم برای درمان افسردگی، وحشت، تقویت قلب و برطرف‌کننده ضعف است. این شربت را میتوانید به تنهایی یا همراه با عرقیجات دیگر میل کنید. برای تهیه شربت گلاب، نبات و گلاب را با شعله ملایم بجوشانید و در حین جوشیدن کف‌های آن را بردارید. وقتی شربت شما نصف شد، زعفران را با مقداری گلاب ترکیب کرده و به شربت‌تان اضافه کنید. شربت شما آماده است. به افراد گرمازده مقداری گلاب و یخ بخورانید تا دچار استفراغ شده و سموم از بدنشان رفع شود.
12. مصرف مرکبات در تابستان
مرکباتی مثل پرتقال، گریپ‌فروت، لیمو و لیموترش ازجمله خنک‌کننده‌ترین میوه‌ها هستند. این میوه‌ها صرفنظر از طعم خوبشان، می‌توانند سلامت شما را حفظ کرده و سبب شوند جوان‌تر به نظر برسید. مرکبات غذایی بسیار خوب برای سلامت پوست هستند، زیرا دارای مواد گیاهی بسیاری هستند که به‌عنوان آنتی‌اکسیدان عمل میکنند؛ ازجمله فلاوانون‌ها، آنتوسیانین‌ها، پلی‌فنول‌ها و ویتامین C. همچنین مرکبات در عمل هضم بسیار اهمیت دارند، زیرا به تجزیه غذاهای سنگین و چرب کمک میکنند.
13. هویج رنده‌شده
در گرمای تابستان میتوانید به هویج رنده‌شده اعتماد کنید. قند موجود در این سبزیجات طبیعی هستند، در نتیجه علاوه بر انرژی‌رسانی، آب بدنتان را هم تأمین میکنند. خوردن هویج رنده‌شده که از قبل در یخچال گذاشته‌اید، علاوه بر اینکه خنک‌تان میکند، میزان زیادی ویتامین، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر به بدنتان می‌رساند.
14. سبزیجات خنک
خیار، تربچه، کاهو و سبزیجاتی مثل اسفناج و منداب و نعناع در گروه سبزیجات خنک قرار می‌گیرند. همه این سبزیجات دارای مقدار فراوان آب بوده و می‌توانند خون را رقیق کرده و به بدن کمک کنند تا گرما آزاد کند که این عمل اثر خنک‌کننده دارد.
راههای زیادی برای ترکیب این سبزیجات در رژیم غذایی وجود دارد. فقط کافی است تا آنها را در سالاد تابستانی خود بریزید، در یک کاغذ برنج بپیچید تا رول‌های سبزیجات به سبک تایلندی درست کنید یا آنها را در سوپ سرد گازپاچو پوره کنید.
15. نقش خیار در گرمازدگی
مقدار فراوان آب در خیار، همراه با طعم تازه و ترد این سبزی، آن را تبدیل به یک سبزی تابستانی عالی کرده است. خیار به خاطر خواص دارویی خود هم مورد توجه است. خیار همچنین خاصیت ادرارآوری دارد که سبب میشود مواد سمی از بدن خارج شده و پوست و بافت بدن شما را هم سالم نگه دارد.
خیار دارای کالری کم و مقدار کمی قند، کربوهیدرات و چربی است. همچنین این سبزی دارای مقدار زیادی ویتامین B، فسفر، کلسیم، روی و دیگر مواد معدنی است. خیار‌های خردشده را روی ساندویچ یا برگر گذاشته یا با ماست، لیمو و نعناع ترکیب کنید.
16. تربچه و گرمازدگی
تربچه دارای آب فراوان است و منبع غنی ویتامین C به شمار میرود. این ویتامین خاصیت آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب دارد. همچنین تربچه منبع غنی پتاسیم است که خطر سنگ کلیه را کم کرده و مواد معدنی مانند گوگرد، آهن و ید دارد.
17. نعناع برای درمان گرمازدگی در تابستان
نعناع و سوسنبر هر دو خاصیت خنک‌کننده و آرامش‌بخش دارند و رایحه تند آنها در هنگام گرما میتواند کمبود انرژی را در شما از بین ببرد. این ماده قبلا توسط گیاهخواران استفاده می‌شده است تا چای گیاهی، سنبل‌الطیب، پماد و محصولات دیگری بسازند که سبب آرامش ذهن و بدن میشود. به‌علاوه نعناع به سوءهاضمه و التهاب که اغلب در روز‌های تابستان ما را آزار می‌دهند، کمک میکند.
18. مصرف لیموترش در تابستان
حتما می‌دانید که در هر فصلی از سال، باید به میزان کافی آب نوشید، اما در فصل تابستان به علت گرمای هوا این نیاز پررنگ‌تر میشود. در نتیجه لازم است که روزانه حداقل یک‌ونیم لیتر آب بنوشید. البته نوشیدن آب خالی برای خیلی‌ها چندان دلچسب نیست. در این صورت است که میتوانید کمی آب لیموترش به داخل آب خنک‌تان بچکانید. این کار باعث میشود که آب بیشتری بنوشید و البته بدنتان خنک‌تر بماند. میتوانید به شربت آبلیمو نیز فکر کنید. فقط لازم است میزان قند افزوده به آن را کنترل کنید.
19. کدوی بخارپز
بخارپزکردن سبزیجات یکی از بهترین روش‌ها برای حفظ‌کردن آب داخل آنهاست. شما میتوانید سبزیجات مورد علاقه خود را امتحان کنید. بهتر است بدانید که کدو سرشار از آب است و به همین دلیل مصرف آن در هوای گرم بسیار توصیه میشود.
20. فواید مصرف توت‌فرنگی در تابستان
توت‌فرنگی سرشار از آب است و درعین حال شیرینی آن میتواند بهترین دسر پس از غذا باشد. فرقی نمی‌کند که آن را به صورت میوه تازه میل کنید یا اینکه از قبل کمپوت تهیه کرده باشید. در هرحال توت‌فرنگی دوست روز‌های گرم است. البته در تهیه کمپوت یا پوره آن نیاز به شکر زیاد ندارید. یادتان باشد که توت‌فرنگی و همچنین هلو سرشار از آب هستند.
21. آب‌دوغ‌خیارو گرمازدگی
آب‌دوغ‌خیار نقش موثری در آبرسانی سریع به بدن، رفع تشنگی، گرمازدگی و دفع سموم از بدن دارد. آرام‌بخش، خواب‌آور و خونساز است و انرژی بدن را هم افزایش میدهد.
برای مقابله با گرمازدگی در تابستان به این نکات توجه کنید:
- خام بخورید: خوشبختانه برای ما میوه‌ها و سبزیجات خام یک غذای تابستانی عالی هستند و نیاز به آماده‌کردن نداشته یا کار کمی دارند. اگر باید غذا بپزید، به روشهای آشپزی سریع فکر کنید؛ ازجمله بخارپزکردن، سفیدکردن و سرخ‌کردن سریع.
- ادویه بزنید: این مسأله اتفاقی نیست که بیشتر مردمی که در نواحی گرم دنیا هستند، غذاهای ادویه‌دار زیاد می‌خورند. مقدار متعادل از ادویه‌هایی مثل زنجبیل تازه، فلفل قرمز، کاین و فلفل سیاه در ابتدا شما را گرم میکنند، اما در واقع به خنک‌شدن‌تان کمک میکنند. مقداری فلفل قرمز به ماهی بریان‌شده یا آبی که مرغ را در آن می‌خوابانید، اضافه کنید یا با زنجبیل تازه رنده‌شده، روغن کنجد، سویا و سرکه سفید، سرکه خنک‌کننده درست کنید.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
